Osoby z nerwicą robią te 3 rzeczy. Po tym od razu można poznać chorobę

Co warto wiedzieć o nerwicy i zaburzeniach lękowych?

Zaburzenia nerwicowe, obecnie nazywane zaburzeniami lękowymi w medycynie, to grupa problemów psychicznych objawiających się intensywnym, nieuzasadnionym lękiem, który poważnie utrudnia codzienne życie. Choć lęk jest naturalną reakcją na zagrożenie, w nerwicy przybiera on postać przewlekłą, a jego nasilenie jest często nieproporcjonalne do rzeczywistej sytuacji. Zewnętrzne symptomy nerwicy, czyli zachowania osób nią dotkniętych, stanowią zazwyczaj próbę radzenia sobie z cierpieniem wewnętrznym.

• Zaburzenia nerwicowe charakteryzuje nadmierny i nieadekwatny do okoliczności lęk.
• Osoby z nerwicą często unikają sytuacji wzbudzających niepokój, co skutkuje izolacją społeczną.
• Choroba objawia się także poprzez rzeczywiste dolegliwości somatyczne, obok symptomów psychicznych.

 

Zrozumieć nerwicę – podstawowe fakty

Choć termin „nerwica” powoli odchodzi do lamusa na rzecz bardziej precyzyjnego określenia „zaburzenia lękowe” (wg klasyfikacji ICD-11), to w świadomości wielu osób wciąż funkcjonuje w tym kształcie. Dominującym problemem są uporczywy i trudny do opanowania lęk oraz liczne objawy fizyczne towarzyszące chorobie.

Zaburzenia lękowe dotykają znaczący odsetek społeczeństwa – ocenia się, że od 5% do nawet 10% populacji zmaga się z tym problemem. Nierzadko pacjenci najpierw trafiają do lekarzy pierwszego kontaktu właśnie z objawami somatycznymi, co utrudnia właściwą diagnozę. Niepodjęte leczenie może prowadzić do pogorszenia jakości życia i rozwoju innych schorzeń, np. depresji czy uzależnień.

 

Te trzy zachowania pozwalają szybko rozpoznać nerwicę

Zachowania osób z nerwicą wynikają najczęściej z próby opanowania silnego, wewnętrznego niepokoju. Nie są one zazwyczaj świadomą manipulacją, a efektem patologicznego lęku. Można je podzielić na trzy główne kategorie, dostrzegalne w codziennym funkcjonowaniu.

 

1. Ciągłe, niekontrolowane zamartwianie się

Osoby z nerwicą narażone są na stałe, uogólnione zamartwianie się. Dotyczy ono przyszłości, zdrowia własnego lub bliskich, stabilności finansowej czy sytuacji zawodowej. Ten rodzaj lęku nie jest ukierunkowany na konkretny problem, jest wolnopłynący i trwały. Nawet gdy pacjent zdaje sobie sprawę z irracjonalności swoich obaw, nie potrafi ich zatrzymać, co wywołuje chroniczne napięcie i rozdrażnienie.

 

2. Unikanie sytuacji wywołujących lęk

Podstawową strategią radzenia sobie z lękiem jest unikanie zdarzeń lub miejsc wiążących się z nieprzyjemnymi uczuciami, np. fobia społeczna czy agorafobia skutkują izolacją. Przykłady to:

• Wycofanie z życia społecznego, unikanie kontaktów towarzyskich.
• Rezygnacja z komunikacji miejskiej lub zakupów w miejscach publicznych.
• Porzucenie pracy lub nauki z powodu strachu przed wystąpieniami publicznymi.

W przypadku nerwicy natręctw (obecnie nazywanej zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym), unikanie dotyczy działań wywołujących natrętne myśli, np. unikania dotykania przedmiotów uważanych za zakaźne.

 

3. Skupienie się na objawach fizycznych i kontrola ciała

Lęk często objawia się fizycznie, powodując realne dolegliwości somatyczne. Osoby cierpiące na nerwicę mają tendencję do przesadnej kontroli swojego ciała i częstych wizyt u różnych specjalistów, szukając potwierdzenia, że nie mają poważnej choroby, mimo towarzyszących symptomów.

Najczęściej zgłaszane objawy somatyczne to:

• Kołatanie serca, szybkie bicie, bóle w klatce piersiowej.
• Zawroty głowy, bóle głowy, uczucie duszności, płytki oddech.
• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe jak nudności czy biegunki.
• Napięcie mięśni, drżenie rąk, nadmierne pocenie się.

Takie zachowania są jasnym sygnałem dla otoczenia, że chory mocno zmaga się z lękiem, który nie został jeszcze rozpoznany jako problem psychiczny.

 

Co zrobić, gdy zauważysz te objawy?

Jeżeli chroniczne zamartwianie się, intensywne unikanie sytuacji oraz nadmierna koncentracja na symptomach ciała stają się stałą częścią życia, warto rozważyć wizytę u specjalisty. Zaburzenia lękowe nie ustępują samoistnie i mogą wyniszczać zarówno ciało, jak i relacje społeczne oraz zawodowe.

Wskazówki, jak poradzenie sobie:

• Prowadź dziennik lęku: Notuj sytuacje, które wywołują niepokój, towarzyszące myśli i objawy fizyczne – pomoże to w diagnozie.
• Praktykuj techniki relaksacyjne: Ćwiczenia oddechowe oraz mindfulness pozwalają zmniejszyć napięcie emocjonalne i mięśniowe.
• Ogranicz używki: Kofeina i alkohol mogą nasilać objawy lękowe i prowokować ataki paniki.

 

Kiedy udać się do lekarza lub psychologa?

Kiedy lęk występuje przewlekle, utrudnia codzienne funkcjonowanie, wywołuje powtarzające się objawy somatyczne niezwiązane z innymi chorobami lub towarzyszą mu obsesyjne myśli i kompulsje, konieczna jest konsultacja ze specjalistą. Współczesna psychiatra i psychoterapia oferują skuteczne metody leczenia, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT) oraz farmakoterapia, które pomagają odzyskać kontrolę nad własnym życiem.